Wall Street Journal: Το ρίσκο του ευρώ

Με την πάροδο των μηνών του 2010, το ρίσκο που πάρθηκε με τη δημιουργία του κοινού ευρωπαϊκού νομίσματος…γίνεται όλο και πιο εμφανές, γράφει ο Stephen Fidler, στη Wall Street Journal.

Πώς θα μπορούσαν να πιστέψουν οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις ότι θα μπορούσαν να διατηρήσουν ένα κοινό νόμισμα και μια ενιαία νομισματική πολιτική, ενώ παράλληλα, κάθε μία από αυτές ασκεί διαφορετικές πολιτικές από οποιαδήποτε άλλη άποψη;

Η ερώτηση βρίσκεται στη ρίζα των αναπόφευκτων εντάσεων εντός της ευρωζώνης, οι οποίες δεν ήταν εμφανείς στην πρώτη δεκαετία  του ευρώ.

Με ποιούς τρόπους όμως εκδηλώθηκαν αυτές οι εντάσεις μέσα στη χρονιά που φτάνει στο τέλος της;

 Πειθαρχία εναντίον αλληλεγγύης

Τέτοιου είδους εντάσεις έχουν προκαλέσει τριγμούς στην ευρωζώνη κατά τη διάρκεια της χρονιάς. Εάν η Ελλάδα είχε αφεθεί στο έλεος των αγορών, τότε το κοινό νόμισμα μπορεί να είχε καταρρεύσει. Αλλά παρέχοντας ένα «μαξιλάρι» στην Ελλάδα απέναντι στις αγορές, θα μπορούσαν να υπάρξουν στη χώρα, παράλληλα, οι απαραίτητες δημοσιονομικές πολιτικές; Οι χώρες της ευρωζώνης προσπάθησαν να απαντήσουν στο παραπάνω ερώτημα, επιβάλλοντας σκληρούς όρους στις προς διάσωση χώρες, μέσω του ΔΝΤ. Παράλληλα, προσπάθησαν να αυξήσουν τις κυρώσεις στις περίπτωσης διόγκωσης του χρέους και του ελλείμματος, ενισχύοντας τη συνεργασία σε οικονομικό επίπεδο.

Έσχατη λύση κατά πρόληψης

Αυτή η παράμετρος σχετίζεται με το πρώτο δίλημμα. Εάν η Γερμανία, ο «ταμίας» της ΕΕ ήταν ο υπέρμαχος της πειθαρχίας, τότε ήταν και ο σημαντικότερος υποστηρικτής της οικονομικής διάσωσης ως έσχατης λύσης. Η Γερμανία είχε την πρόθεση να δράσει, αλλά οι πιέσεις που ασκήθηκαν από την κοινή γνώμη και την Bundesbank, το επέτρεπαν μόνο την ύστατη ώρα. Αυτή η στάση οδήγησε σε μία ασταθή δυναμική στις αγορές, η οποία θα είχε αποφευχθεί εάν οι κυβερνήσεις είχαν δράσει προληπτικά.

Συμμετοχή ιδιωτικού τομέα ή μόνο κρατών;

Κανένας που πραγματικά πιστεύει στις δυνάμεις των αγορών δεν θα διαφωνούσε με τον ισχυρισμό ότι κατ’ αρχήν οι επενδυτές ομολόγων των κυβερνήσεων θα ζημιώνονταν εάν η χώρα δεν θα μπορούσε να είναι συνεπής στις υποχρεώσεις της. Η μείωση του βάρους των κυβερνήσεων από τις αποπληρωμές των κατόχων ομολόγων είναι γνωστή στην ΕΕ ως «συμμετοχή του ιδιωτικού τομέα» στην επίλυση κρίσεων χρεών. Η αντίθετη περίπτωση προβλέπει την κανονική αποπληρωμή των ομολογιούχων από τις κυβερνήσεις.

Το μεγάλο ζήτημα σε αυτήν την περίπτωση είναι η κρίση εμπιστοσύνης. Η γερμανίδα καγκελάριος Άγκελα Μέρκελ ήταν υπέρ της συμμετοχής ιδιωτών στον μόνιμο μηχανισμό στήριξης που θα ισχύσει από το 2013, κάτι που τελικά υιοθετήθηκε από τις χώρες της ΕΕ, με αποτέλεσμα να επικρατήσει ανησυχία στις αγορές. Περισσότερη ασάφεια ίσως χρειαζόταν σε αυτήν την περίπτωση.

Ακρίβεια εναντίον ασάφεια.

Η ασάφεια δεν είναι πάντα καλή. Για ένα διάστημα υπήρχε μεγάλη αβεβαιότητα αναφορικά με τις προτάσεις του μηχανισμού διάσωσης. Μία άλλη ανησυχία ήταν το αν οι ζημιές του ιδιωτικού τομέα θα συμπεριλαμβάνονταν στις προϋποθέσεις του νέου μηχανισμού διάσωσης που θα ισχύσουν από το 2013. Σε αυτή τη φάση, πάντως, υπάρχουν πιέσεις στην ΕΕ για να αυξήσει το κεφαλαιακό της απόθεμα ώστε να αποτελέσει «μαξιλάρι» σε περίπτωση μελλοντικών κρίσεων χρέους. Οι κυβερνήσεις πάντως δε φαίνονται διατεθειμένες να προχωρήσουν σε μια τέτοια κίνηση αφού μπορεί να θεωρηθεί από τους επενδυτές ως πρόβλεψη μελλοντικών κρίσεων.

Εθνική κυριαρχία εναντίον φορολογικής και οικονομικής ένωσης

Πρόκειται για την βασικότερη ένταση. Σε περίπτωση που υπάρξει ενοποίηση των οικονομικών και των προϋπολογισμών των χωρών της ευρωζώνης, η κρίση θα φτάσει στο τέλος της. Μέχρι τώρα οι ενδείξεις οδηγούν στο ότι οι χώρες του ευρώ θα πρέπει να συνεργαστούν και να συνενώσουν πολιτικές και πόρους με σκοπό την επιβίωση της ευρωζώνης. Το τι χρειάζεται ακριβώς να γίνει δεν είναι ακόμα σαφές. Σε ένα χρόνο τα πράγματα θα είναι πιο ξεκάθαρα.

Πηγή: Επίκαιρα

Advertisement