Ο χαμένος θησαυρός του Δημοσίου!
Σε λίγα χρόνια από σήμερα, το δημόσιο χρέος της χώρας θα πλησιάσει τα 370 – 390 δισ. ευρώ, αντιπροσωπεύοντας το 160% του ΑΕΠ της χώρας. Εκείνοι που υποστηρίζουν ότι η Ελλάδα έχει χρεοκοπήσει βασίζουν την ανάλυσή τους σε μία απλή διαπίστωση: Αν ο ρυθμός ανάπτυξης και το κόστος δανεισμού κινούνται σε φυσιολογικά πλαίσια, τα πρωτογενή πλεονάσματα που απαιτούνται για να σταθεροποιηθεί και εν συνεχεία να μειωθεί ο λόγος δημοσίου χρέους προς το ΑΕΠ σε υποφερτά επίπεδα, κοινώς αρκετά κάτω από το 100% του ΑΕΠ, εντός της επόμενης 20ετίας, είναι πολύ υψηλά. Τόσο υψηλά, π.χ. στο 5% – 12% του ΑΕΠ ετησίως, ανάλογα με τον ρυθμό ανάπτυξης και το κόστος δανεισμού, που δεν συναντιούνται σε καμία άλλη χώρα του ΟΟΣΑ πλην της πετρελαιοπαραγωγού Νορβηγίας, διαχρονικά.
Είναι λοιπόν φυσιολογικό να μην πιστεύουν ότι η Ελλάδα θα τα καταφέρει και να διατηρούν τα spreads στα ελληνικά ομόλογα σε πολύ υψηλά επίπεδα, που καθιστούν απαγορευτική κάθε προσπάθεια εξόδου της χώρας στις αγορές αν δεν συμβαίνουν δύο τινά: Είτε η χώρα να βρει κάποιον τρόπο να μειώσει το δημόσιο χρέος της ως ποσοστό του ΑΕΠ, είτε να γνωρίζουν ότι θα πάρουν τα λεφτά τους από την ευρωζώνη αν η Ελλάδα δεν τα καταφέρει.
Και στις δύο περιπτώσεις, η Ελλάδα θα πρέπει να βάλει τα δημόσια οικονομικά της σε τάξη και να βελτιώσει την ανταγωνιστικότητα της οικονομίας της. Η επιμήκυνση της αποπληρωμής του δανείου των 110 δισ. ευρώ και πιθανόν άλλων ομολόγων που λήγουν βοηθάει στη μείωση του ρίσκου της αναχρηματοδότησής τους (roll-over risk) και είναι χρήσιμη στην περίπτωση όπου οι αγορές γνωρίζουν ότι υπάρχει εγγυητής.
Η επαναγορά μέρους του δημοσίου χρέους σε χαμηλότερες τιμές απ’ αυτές στις οποίες η χώρα το έχει στα βιβλία της θα βοηθούσε γιατί θα μείωνε το χρέος κατά μερικά δισ. ευρώ. Θα έπρεπε όμως να είναι πολύ μεγάλης κλίμακας για να έχει αξιοσημείωτη επίδραση, και κάτι τέτοιο απαιτεί αφενός μεγάλα δάνεια από το EFSF ή από κάποιο άλλο ταμείο και αφετέρου πολύ καλή εκτέλεση.
Η αξιοποίηση της δημόσιας περιουσίας φαντάζει η επόμενη καλύτερη επιλογή για τη μείωση του δημοσίου χρέους, παρότι χρειάζεται περισσότερο χρόνο για να υλοποιηθεί. Ας μην ξεχνάμε ότι δεν έχει γίνει η προεργασία που απαιτείται πριν από την καταγραφή, το ξεσκαρτάρισμα και εν συνεχεία την αξιοποίηση της εναπομείνασας δημόσιας περιουσίας. Η ανωτέρω διαδικασία παίρνει αρκετό χρόνο γιατί χρειάζεται πολλή νομοθετική και τεχνική εργασία. Σε κάθε περίπτωση, δεν θα πρέπει να έχουμε αυταπάτες, νομίζοντας ότι η δημόσια περιουσία προς αξιοποίηση αγγίζει ή ξεπερνά τα 300 δισ. ευρώ. Το νούμερο είναι πολύ μικρότερο και πιθανόν δεν ξεπερνά τα 50 δισ. ευρώ αν αφαιρεθούν τα καταπατημένα ακίνητα, εκείνα που έχουν δοθεί σε δήμους κ.ά., αλλά που είναι δύσκολο να κατακυρωθούν κ.λπ.
Όμως, οι ιθύνοντες θα πρέπει να απαντήσουν σ’ ένα κρίσιμο ερώτημα: πώς αξιοποιούμε την ελεύθερη βαρών δημόσια περιουσία; Επιλέγουμε την πιο βολική λύση του ξεφορτώματος μέσω π.χ. πολυετών μακροπρόθεσμων συμβάσεων για εκτάσεις γης; Ή επιλέγουμε την πιο δύσκολη λύση όπου το Δημόσιο την πολεοδομεί πρώτα και μετά την πουλά;
Σε πολλές δυτικές χώρες, η δεύτερη λύση είναι εκείνη που προκρίνεται γιατί αποφέρει πολύ περισσότερα λεφτά, λένε οι ειδικοί. Όμως, στη δική μας περίπτωση τα πράγματα είναι πιο περίπλοκα, αφού ούτε υπάρχουν αποτελεσματικές δομές στο Δημόσιο για κάτι τέτοιο ούτε η εξεύρεση χρηματοδότησης είναι εύκολη.
Επομένως, το ελληνικό μοντέλο αξιοποίησης της δημόσιας περιουσίας ίσως θα πρέπει να είναι υβριδικό. Από τη μια πλευρά θα πρέπει να αξιοποιήσει βραχυπρόθεσμα κάποιες εκτάσεις γης, προσελκύοντας άμεσες ξένες επενδύσεις για να αλλάξει το κλίμα στην οικονομία, και από την άλλη να βάλει τις βάσεις για την πολεοδόμηση κάποιων άλλων περιοχών που θα πουλήσει πανάκριβα αργότερα. Ο χρόνος, ως γνωστόν, είναι χρήμα. Αυτό ισχύει πολύ περισσότερο για μια χώρα που επείγεται να μειώσει το δημόσιο χρέος της ώστε να δημιουργήσει τις συνθήκες για έναν ενάρετο οικονομικό κύκλο.
ΑΓΡΥΠΝΟΙ ΠΟΛΙΤΕΣ 